Biblioteka poleca: książki

PRZEJMUJĄCY PORTRET POLSKIEJ ODSIADKI

W Polsce jest sto dwadzieścia jednostek penitencjarnych – zakładów karnych i aresztów śledczych. Zwieńczone drutem kolczastym mury pną się do nieba w centrach miast, wyrastają na przedmieściach, górują nad miasteczkami. Statystyczny osadzony w polskim więzieniu jest mężczyzną. Odbywa karę za przestępstwo przeciwko mieniu, najczęściej za kradzież z włamaniem. Wyrok – od trzech do pięciu lat.

Najpierw przechodzi się przez bramę, która strasznie trzeszczy. To trzeszczenie zapamiętuje się do końca życia – mówi Robert. Edward ubolewa, że prawdziwych gitów już nie ma. Tomasz w tym samym roku został ojcem i zabił człowieka. Wszyscy musieli nauczyć się żyć w pudle. A to inne życie niż tamto na zewnątrz.

Nina Olszewska rozmawia z ludźmi, dla których świat zatrzymał się na krócej lub dłużej. Ich dzieci rosną, zaczynają i kończą szkoły, bliscy rodzą się i umierają – lub zapominają. Statystyki mówią, że mniej więcej połowa tu wróci. Trudno uwierzyć, że tak im nie po drodze z wolnością, że dobrze im za tym murem. A jeśli nie dobrze, to jak?

„Bez straszenia i bez demonizowania, koncentrując się na człowieku, a nie na przestępstwie, dokumentując codzienność, a nie szukając patologii w sensacyjnych „spowiedziach” – dobrze, że w końcu ktoś tak napisał o polskich więzieniach.”

Paweł Moczydłowski

„Rzeczowa opowieść o tym, jak żyje się w więzieniu, w świecie, gdzie kuchnia wydaje 13 diet, ale dzienne wyżywienie ma kosztować 4 złote. Nina Olszewska woli, żeby mówili ludzie i dokumenty, chowa się za cyframi, otacza swój tekst murem. Ale ten mur jest potrzebny, by pokazać granicę między wolnością a więzieniem.”

Paulina Małochleb

„To naprawdę jeszcze można coś nowego napisać o więźniach i więzieniu? Okazuje się, że można. Nina Olszewska to robi. Jest to lektura mocna, szczera, wciągająca. Książka zmusza do refleksji nad wiarą w skuteczność kary więzienia. Autorka wprowadza nas w świat, w którym jest miejsce na ciężką pracę funkcjonariuszy, smród w celi i przemoc, także instytucjonalną, ale już nie na emocje i bliskość. Świat, który wbrew kodeksowym obietnicom nie przystosowuje do wolności, ale od niej oducza.”

Monika Płatek