Dyrektor Aleksander Majorek (w środku) oraz Maria Pilecka podczas jubileuszu 10-lecia istnienia WiMBP w Koszalinie, 1957 r.
Dyrektor Aleksander Majorek (w środku) oraz Maria Pilecka podczas jubileuszu 10-lecia istnienia WiMBP w Koszalinie, 1957 r.

Dziś przypada 30. rocznica śmierci pionierki koszalińskiego bibliotekarstwa - Marii Pileckiej.

Maria Pilecka urodziła się 29 stycznia 1899 roku w Pietrozawodsku jako pierworodne dziecko Juliana Pileckiego i Ludwiki z Osiecimskich. Miała czworo młodszego rodzeństwa, w tym brata – słynnego rotmistrza Witolda, ochotnika do Auschwitz ( w opinii brytyjskiego historyka prof. Michaela Foota, jednego z sześciu najodważniejszych ludzi II wojny światowej), oskarżonego i skazanego przez władze komunistyczne Polski Ludowej na karę śmierci, straconego w 1948 r.

Dzieciństwo Marii Pileckiej przebiegło pod znakiem dostatku, kresem beztroski i początkiem zawirowań był wybuch I wojny światowej; pomimo niesprzyjających okoliczności – dzięki wsparciu kochającej rodziny – otrzymała staranne wykształcenie skutkujące przekonaniem o powołaniu pedagogicznym.

1 września 1946 r. Maria Pilecka objęła obowiązki kierowniczki Powiatowej Biblioteki Publicznej w Koszalinie. Odtąd zajęła się organizowaniem bibliotekarstwa na terenie powiatu koszalińskiego, a początki były niełatwe – najpierw zdobyła podręczniki szkolne, potem nadeszło 250 książek w pakietach dla poszczególnych punktów, które dopiero trzeba było utworzyć; później otrzymała jeszcze książki od Polonii amerykańskiej.

Kierowana przez panią Marię Powiatowa Biblioteka Publiczna w latach sześćdziesiątych miała w swej pieczy 14 bibliotek gromadzkich, dwie biblioteki miejskie i 87 punktów bibliotecznych; księgozbiór zaś liczył około 60 tys. woluminów. Rozwinięto wówczas różnorodne formy pracy z czytelnikami, skierowane szczególnie do młodzieży i środowiska wiejskiego; organizowano ciekawe konkursy i spotkania.

Maria Pilecka szkoliła bibliotekarzy, zabiegała o godziwe wynagrodzenie swoich pracowników, dbała o lokale biblioteczne, uczyła współpracy ze środowiskiem lokalnym. Przewodniczyła pierwszemu kołu Związku Biblioteki i Archiwistów Polskich, była wieloletnią przewodnicząca Oddziału Powiatowego w Koszalinie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

31 grudnia 1965 r. odeszła na emeryturę, ale nie od razu pożegnała się z zawodem, gdyż do 1969 pracowała jeszcze na część etatu
w czytelni Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koszalinie. Zmarła 8 lutego 1991 r. w Koszalinie. Jest pochowana na tutejszym cmentarzu.

Za zasługi dla bibliotekarstwa i nauczycielstwa została odznaczona m.in.:
• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
• Odznaką Honorową Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich
• Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego
• Złotym Krzyżem Zasługi

                                                                                                                                                                                                                                 dr Łukasz Trzeciak

GALERIA
Maria Pilecka z matką Ludwika i bratem Witoldem
Maria Pilecka z matką Ludwika i bratem Witoldem
Maria Pilecka (pierwsza po prawej) z bibliotekarzami podczas otwarcia biblioteki w Dobrzycy, 1949 r.
Maria Pilecka (pierwsza po prawej) z bibliotekarzami podczas otwarcia biblioteki w Dobrzycy, 1949 r.
Maria Pilecka w młodości
Maria Pilecka w młodości
Najstarsza stażem bibliotekarka - Maria Pilecka otrzymuje bukiet kwiatów od koleżanki Barbary Malepszej, 1957 r.
Najstarsza stażem bibliotekarka - Maria Pilecka otrzymuje bukiet kwiatów od koleżanki Barbary Malepszej, 1957 r.